Theo sử sách, Quan Thái giám Ngọ Tư Thành là người thông minh, tài năng xuất chúng, điều gì cũng hiểu. Thời đó Lý Thánh Tông lên ngôi vua (1054) cai trị thiên hạ, nhà vua bèn hạ chiếu triệu ông vào triều yết thọ nhà vua và cử ông làm Thái giám hầu trong cung. Về sau ông xin về nghỉ hưu ở quê nhà. Nhà vua ban thêm tước lộc, cấp tiền bạc, ông bái yết không nhận mà tâu với nhà vua: “Ban cấp tiền bạc cho bản Trang Châu Lữ là đất quê quán, để sau khi về nghỉ hưu làm đất thang mộc sinh sống, hưởng lộc, cho phép được miễn binh lương các việc tạp dịch”. Nhà vua bằng lòng theo lời ông tâu xin. Ông bái yết nhà vua rồi trở về quê nhà sinh sống và mất. Tương truyền sau ba tháng ông mất, nhân dân bản Trang đều bị bệnh, đau ốm, không được yên ổn, nhân dân bèn tiến hành làm lễ vọng yết ở xứ Lăng mộ, ba ngày sau nhân dân đều thấy khỏi bệnh, yên ổn, bèn thấy rõ sự linh thiêng, đã dựng ngay một ngôi miếu để phụng thờ Ông làm vị Thần linh thiêng của dân. Đến thời Lê Thái Tổ (1416 – 1433) dựng cờ khởi nghĩa, khởi binh dẹp giặc Liễu Thăng, Vua Lê đi qua tới chốn đền thờ của bản trang của Ngài, tự nhiên giữa trưa mà trời đất tối sầm, gió mưa nổi lớn, ban ngày mà tối như đêm, binh mã không thể tiến lên được. Vua Lê cho là việc linh thiêng khác thường bèn triệu nhân dân bản trang để hỏi rõ việc này. Nhân dân đều tâu rõ việc đó. Vua Lê mệnh truyền nhân dân làm tế lễ cầu. Tự nhiên trời đất tạnh quang, gió mưa cũng ngừng. Vua Lê tiến binh, quân đi như bay đến trại của giặc giáp chiến, đã dẹp yên được giặc. Khi Vua Lê trở về, đến địa giới xã Sóc Sơn, huyện Vĩnh Phú lại thấy binh mã không tiến lên được, Vua Lê không biết do đâu mà trở ngại, cho quân trở về đền thiêng Trang Châu Lữ tiến hành làm lễ tạ, tiến quân về triều vua Lê mệnh truyền các quan đình thần đem sắc chỉ tới đền thiêng bản trang làm lễ  phong là bậc Đương cảnh thành hoàng, trí nghĩa nhân cương nghị thái giám nội thị hầu, thượng đẳng tối linh phúc thần đại vương. Cho phép nhân dân Trang Châu Lữ, phủ Thiệu Thiên làm việc bảo vệ thờ, cúng đền thờ thiêng (nay là khu 1 thị trấn Quán Lào).

    Đền thờ Quan Thái giám Ngọ Tư Thành đã được công nhận di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh.

    Tại lễ hội, UBND thị trấn Quán Lào, Ban Quản lý di tích đã tổ chức nhiều hoạt động ý nghĩa như: Nghi thức chào cờ, diễn văn khai mạc, tóm tắt tiểu sử đền thờ; múa hát văn nghệ; Lễ tế quan. Nghi lễ dâng hương, hoa của các đoàn đại biểu và nhân dân...

    Lễ hội nhằm tuyên truyền, giới thiệu về thân thế, sự nghiệp, công lao của Quan Thái giám Ngọ Tư Thành, từ đó, khơi dậy niềm tự hào dân tộc, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, giá trị của khu di tích lịch sử đền Quan Thái giám Ngọ Tư Thành, góp phần quảng bá tiềm năng phát triển du lịch, thu hút du khách đến tham quan.

Tin và ảnh Lê Uyên